1973'un
sıcak ağustosunun ilk haftasında, büyük blues şarkıcısı Memphis
Minnie (Minnie Douglas) uzun süren hastalığı sonrası Memphis Tennessee'de
bir huzurevinde yaşama veda eder.
Birçoklarına göre gelmiş geçmiş en büyük kadın
blues gitarist-sarkıcısı olan Minnie'nin tedavi masrafları başka
örneklerde olduğu üzere yine dostlarının yardımlarıyla karşılanmıştır.
Bu amaçla düzenlenen kampanyalarda başı çekenler
arasında Jo-Ann Kelly de vardır.
Jo-Ann böylece en büyük esin kaynağına olan gönül
borcunu da ödeme çabasındadır.
Minnie'nin ömrünün son demlerine doğru ilerlediği
1960 sonlarında Jo-Ann kendi adını taşıyan ilk albümünü henüz
yayımlamıştır.
Epic'in tanıtım metni "Blues'un Rengi Var
mı?" başlığı altında özetle söyle demektedir:
"Birçok blues 'uzmanı'; country-blues sarkıcılarının
siyah olmaları, Mississippi'de doğmuş ve halihazırda hiç değilse
50 yaşını sürüyor olmaları gereği üzerine ahkam kesmişlerdir.
Bu kişilerin Jo-Ann Kelly'yi dinlememiş oldukları kesindir. Jo-Ann
genç, beyaz ve İngiliz. Blues'u da Big Bill Bronzy'nin ‘Öyle ya
da böyle, blues söyleyebilen birkaç beyaz hep vardır’ derken kastettiği
şekilde söylüyor. Büyük blues adamları Robert Johnson ve Sunnyland
Slim bu müziğin renk, ırk, din, cinsiyet ve ülke ayrımı tanımadığını
çok önceleri söylemişlerdi gerçi. Blues böyledir. Jo-Ann Kelly
de öyle. Jo-Ann Kelly yeni albümünde bunu yapıyor. Blues söylüyor."
Bu metin, tanıtım denen şeyin her türlü değeri
kendi dili içinde çürütmeyi iş edinmiş bugünkü kepaze düzeye varmadığı
zamanların saflığını taşısa da şarkıcının sonraları açığa çıkacak
ayrıksılığına işaret etmektedir.
İlk kez dinleyenlerin "Kim yahu bu zenci
moruk!" diye tepki verebilecekleri kirli ham sesiyle Jo-Ann
hakiki bir istisnadır. Zenci gırtlağına sahip beyazlar vardır
belki ama, bu kadın pamuk tarlalarından süzülerek gelmiş, yaşlı
simsiyah bir ağıtın ruhunu giyinmiştir sanki.
Jo-Ann'in sonraki yılları da bu kara ruhun hep
kendi derisine ricat eden, gizlenme çabası içindeki yolculuğu
gibi geçecektir.
İlk albümü bütünüyle tek tabanca, 12 telli ve
slide gitarla kotarılmıştır. Sonraki süreçlerde de işi fazlaca
elektriklendirmez; kardeşiyle, yetkin müzisyen dostlarıyla yerel
barlarda çalar. Birçok ünlü bluescuyla jam sessionlardadır. Önceki
yıllarda zaten Mississippi Fred McDowell gibi devlerle aynı sahneyi
paylaşmıştır. Bu dönemdeyse namlı blues titanları Canned Heat'in,
sonrasında Johnny Winter'in grup olarak devamlı birlikte çalma
önerilerini geri çevirir. Kardeşi ve özgün Fleetwood basçısı Bob
Brunning'le birlikte dosdoğru Blues Band'i kurar; grupla birlikte
1980'lerin ilk yıllarında kendi kadın kahramanlarına saygı geçidi
niteliğinde turlar gerçekleştirir.
Seksenlerin sonu Jo-Ann'in yolunun da sonudur.
Dayanılmaz ağrılara sebep olan beyin tümörü inişli çıkışlı ilerleyişinin
sonunda şarkıcıyı esin kaynakları Memphis Minnie'nin ve diğer
delta blues ölülerinin yanına alır.
Jo-Ann Kelly asıl ilgiyi ölümünün ardından görür.
Elbette ki ancak ölümü sonrasında badem gözlü olabilen körden
farklı olarak, layıkıyla anılmayı hak etmektedir. Kendi yazgısını
kendi çizmeye, endüstrinin show çarkına girmemeye özen göstermiş
gibidir. Serüveninin bu şekilde gelişmesinde belirleyici etkenin
iradi bir kopuş ve uzaklaşma tavrı olup olmadığını tam bilmiyorum,
belki bilenler anlatır.
Country blues rock şarkıcısı Bonnie Rait söyle
demiş:
"Walking Blues'u yaparken çok zorlandım,
ama ne yapalım ki Tanrı bana Mavis Staples ya da Jo-Ann Kelly'ninki
gibi bir ses bahşetmemiş."
46 yaşında göçmüş bu dünyadan Jo-Ann. Daha anne
sözü dinler bir Janis Joplin ifadesi var 1969'daki albüm kapağında.
Bende alçakgönüllü bir izlenim bırakıyor, aklımı
çelen bu olabilir: Mick Fleetwood ve Bob Brunning'li Tramp grubuyla
yer aldığı albümde, belki de girişte andığımız ustasına gönderme
niyetine "Memphis Lil" müstear adıyla yer almış.
Akıllı kızım Memphis Lil, selam söyle haybeden
ölmüş Robert Johnson kardeşimizin ruhunu sattığı şeytana, şeytanı
gördüğü ağacın gölgesine, şimdilerde bize daha safmış gibi görünen
o eski, uzak yıllara...
Bu haftaki ölüm hikayemiz budur...
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
İzinsiz Gösteri'de yayımlanan yazılar ve görselller izin alınmadan ya da kaynak gösterilmeden kullanılamaz
